Sözleşme Serbestisi Nedir?

 

Sözleşme Serbestisi daha açık ifade ile Sözleşme Özgürlüğü anlamına gelmektedir. Anayasa 48'inci maddede "Herkes, dilediği alanda çalışma ve sözleşme hürriyetlerine sahiptir." hükmü, Türk Borçlar Kanunu 26'ıncı maddede "Taraflar, bir sözleşmenin içeriğini kanunda öngörülen sınırlar içinde özgürce belirleyebilirler." hükmü yer almaktadır. Bu hükümler Türk Hukuku'ndaki Sözleşme Özgürlüğü ilkesini göstermektedir. O zaman Sözleşme Özgürlüğü İlkesini şöyle tanımlayabiliriz; Herkes dilediği alanda özgürce çalışabilir ve içeriğini kanunlarda öngörülen sınırlar çerçevesinde belirleyerek sözleşme imzalayabilir.

Anayasa'daki "sözleşme hürriyetine sahiptir" ifadesinden yola çıkarak hiç bir taraf herhangi bir kimse ile sözleşme ilişkisine girmeye mecbur değildir. Bu nedenle hiç bir kimse bir sözleşmenin imzası ve içeriği için zorlanamaz. Bu bağlamda taraflar imzaladıkları sözleşmeleri karşılıklı mutabakata vararak sonlandırabileceği gibi tek taraflı olarak da istedikleri zamanda sonlandırma hakkına sahiptirler. Burada sözleşmelere ekleyeceğiniz Cezai maddeler büyük önem taşımaktadır.

Sözleşme Serbestisi yani Türk Hukuku'nda Sözleşme Özgürlüğü ilkesi olsa dahi mevzuat size sınırsız hak ve özgürlük tanımamıştır. Sözleşme Serbestisini kısıtlayabilir durumlar söz konusu olabilir, bu bağlamda Türk Borçlar Kanununun 27'inci maddesinde "Kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı veya konusu imkânsız olan sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür. Sözleşmenin içerdiği hükümlerden bir kısmının hükümsüz olması, diğerlerinin geçerliliğini etkilemez. Ancak, bu hükümler olmaksızın sözleşmenin yapılmayacağı açıkça anlaşılır ise, sözleşmenin tamamı kesin olarak hükümsüz olur." hükmü yer almaktadır. Yani bu madde ile özgürlüğünüzün sınırları belirlenmektedir. "Kesin olarak hükümsüzdür" ifadesi dikkate almaya değerdir.

Sözleşmenin bir tarafı olarak hem kendiniz hem de karşı taraf sözleşme içeriğini dilediği gibi belirlemekte özgürdür. Sözleşme taraflarının bu içeriği kabul edip imza altına almış olması yeterlidir.